Ołtarz Erycala

[Pasterz Kóz]

OSTATNI POST Z POPRZEDNIEJ STRONY:

Pasterz stawił się przed ołtarzem, niosąc ze sobą torbę z kamieniami szlachetnymi. Nie było tak ciężko pozbierać je, jedynie musiał swoje odczekać. Podszedł spokojnym krokiem przed ołtarz Erycala, wyjął sześć granatów i położył je przed sobą jako zapłatę.
– Dobry. Przyszedłem po leczenie – pokłonił się przed ołtarzem i czekał.

// 6x granat za +1st do wytrzymałości

[Ołtarz Wyniesionych]

Przyszła chwilę po Powrotach Słońca, jeszcze zastając ją w Świątyni. Veir wystraszyła się w pierwszej chwili, widząc jej biały łeb... chociaż wyglądał lepiej niż wcześniej, horgifellijce bardziej leżały te zimowe kolory.
– Arel, czy to Łowcy Smoków? – Rzuciła do smoczycy, a w jej głosie dało się wyczuć przejęcie. Byłby to kolejny powód do wymordowania ich wszystkich. Smoki zapewne dniami i nocami chodziły pod Ołtarz Erycala, prosząc o pomoc.
Potem sama spojrzała nieco niżej, na swój brzuch, chociaż nie całkowicie. Sprawne oko zobaczyłoby, że w pewnym miejscu jest mniej futra i łusek, widać także charakterystyczną bliznę.
– Mnie niemal przepołowili, ale trzymam się. – Dodała po chwili, kładąc przed siebie sześć granatów. Nie obyło się bez pożyczek i oszustw podatkowych, ale suma została szybko zebrana. Bardziej Veir bolało jednak, że musiała tutaj przyjść i nawiązywać kontakty z bogiem innej religii, niż te wszystkie bóle brzucha, czy kwestię kosztu usługi. Wolałaby dogadywać się w takich kwestiach z Ognvarem, albo innymi bogami wyznawanymi przez jej państwo. Ich dotyk na ciele byłby błogosławieństwem, chociaż nie leczyli byle bezdomnego. Nieliczni potrafili zasłużyć na ich błogosławieństwo i pomoc.
Przynajmniej nie był to Kammanor. Temu naplułaby pod posąg.

//6 granatów za usunięcie kalectwa "+1st do wytrzymałości"

Powroty Słońca

[Powroty Słońca]

Czekała. Bogowie mieli swoje zwyczaje czy kaprysy, a ona ich nie znała poza tym, że Erycal rzekomo nie zostawiał smoków... na lodzie. Jej wargi drgnęły z nutą humoru, gdy powietrze dotykające jej nozdrzy stało się jeszcze zimniejsze. Jednocześnie milczenie boga rozbudziło jej zawsze drzemiącą w kąciku umysłu niepewność. Słabszą niż zwykle, jak gdyby i ona nie była w stanie się podnieść po zetknięciu z pierwotną magią demona.

Wzięła głęboki, nerwowy oddech, gdy Erycal przemówił. Zamrugała szybko. Dlaczego...?
– Czy potrzebuję powodu? – odparła ciepło, choć melancholijnie. Chwilę później jednak spuściła łeb, jakby zmieszana. – Jeszcze... nie wiem. Chyba nie chcę się całkiem rozstawać z tym, co-–, co sama na siebie przyniosłam. To dla mnie trochę zbyt... ignoranckie. – Skrzywiła się lekko i wzniosła spojrzenie na ołtarz. Czy bóg uszanuje jej prośbę? Czemu miałby mieć inne zdanie? Czemu ciekawił go powód?

Gorączkowa dociekliwość rozpłynęła się niemalże zupełnie, gdy usłyszała znajomy głos; natychmiast uniosła łeb i skierowała na Veir spojrzenie szeroko otwartych, złotych ślepi. Uśmiechnęła się do niej szczerze, właściwie wręcz – radośnie, choć trochę to zrzedło, gdy dotarło do niej zadane pytanie.
– ... Em, nie – to spotkanie z demonem Viliara – odparła łagodnie. – Przepołowili...? – dopytała, przypatrując się smoczycy na nowo, próbując ocenić jej stan. Faktyczna rana była już dawno zagojona, ale...

Wrota Dziejów

[Ołtarz Wyniesionych]

– Demon Viliara? Czyli doszłaś na sam szczyt areny. – Powiedziała z lekkim podziwem w głosie. Niewiele było smoków, które zaszły tak daleko. Arel co prawda niemal zginęła w walce (a właściwie dokładnie to się stało, ale Veir myślała, że po prostu krytycznie oberwała), ale przed sobą miała mantykorę, hydrę i inne drapieżniki wzmocnione przez Boga Wojny.
– Muszę przyznać, że był naprawdę silny, a przynajmniej ten, z którym ja walczyłam. Wcześniej jednak zdążył dać mi całkiem niezłe lanie, dlatego myślę, że w końcu go pokonasz i rozgryziesz. – Dodała, próbując hmm, nieco wspomóc na duchu Powroty. Perspektywa wspólnej walki o tytuł Czempiona Viliara byłaby ciekawa, gdyby oczywiście nie biły się do ran krytycznych. Jednak Veir po prostu na tym nie zależało, nigdy nie nosiłaby ze sobą imienia innego boga.
– Była nas trójka i zaatakowaliśmy statek Łowców Smoków. Jeden z nich był magiem, dosiadającym pegaza. Był zbyt szybki i prawie przypłaciłam to życiem. – Wytłumaczyła dokładne pochodzenie swojej rany. Była bardzo blisko personalnej regresji i kolejnego kryzysu wiary, a ostatecznie także powrotu do dawnych zwyczajów. Procesji Pokuty. Po tej walce czuła się brudna, słaba, nieczysta, skażona porażką i grzechem. Jeszcze nie wiedziała co z tym zrobić, ale na pewno nie wróci do sposobów z przeszłości.

Powroty Słońca

[Erycal]

Uzdrowienie Pasterza zaczęło się niemal natychmiast od jego pytania. Miał wrażenie, że wdychane powietrze stało się lodowate do tego stopnia, że sięga mu aż do wnętrza czaszki, kłując w głowę i powodując mroczki. Wiotkie łapy niemal zmusiły go by wywrócił się na bok, ale doświadczony samiec zdołałby w porę złapać równowagę. Łaska Erycala była bolesna, lecz o przypominającym sen bólu zapominało się prędko, na rzecz korzyści.

Gdy do sceny dotyczącej Powrotów dołączyła czarodziejka Mgieł, mogła zorientować się iż chłód wokół ołtarza jest nietypowo intensywny i to jeszcze przed procesem uzdrowienia. Dlaczego? Czyżby istniało w prośbie Słonecznej coś niewłaściwego? Coś co głęboko przemówiło do dotychczas apatycznego boga?
– Więc cierp, zamiast udawać – lodowaty, choć pozbawiony faktycznych emocji syk dotknął znów Słonecznych uszu, choć Wrota również mogła coś usłyszeć. "Coś" nie było w tym przypadku rzeczywistą wypowiedzią Erycala, lecz bezsensownym zbitkiem słów.

Chwilę potem, brzuch rozbolał ją okrutnie, jak gdyby napełniły go ogromne kule parzącego organy lodu. Wszystko było to jedynie złudą umysłu, lecz wydawało się realne, przynajmniej przez kilka dłuższych oddechów, gdy sparaliżowana bólem Mglista była zmuszona walczyć z samą sobą by utrzymać się równowagi. Jej nogi zdrętwiałe i wiotkie, ledwie trzymały jej ciężar, podczas gdy wnętrze rozsadzały lodowe igiełki.
Całkiem możliwe iż wypowiedź Arel wpłynęła na jak dotąd nieczułe, lecz liniowe postępowanie patrona uzdrowień, skazując Wrota na dłużej przeciągające się doświadczenie.
Gdy jednak minęło, a kamienie szlachetne tajemniczo zniknęły, po całej torturze pozostało już tylko nieprzyjemne, niemal nierealne wspomnienie. Ciało zaś mogło cieszyć się pełną sprawnością.

Chłód pozostał. Smoki mogły dostrzec wyraźnie jak ich oddechy formułują gęstą parę.


Pasterz Ziemi
– 6x granat
– [+1 ST do wytrzymałości]

Wrota Dziejów
– 6x granat
– [+1 ST do wytrzymałości]

pingping

Powroty Słońca

[Spijający Barwy]

Minęło kilka dni od kiedy spadł z nieba. Przez ten czas przyzwyczajał się do swojego słabszego ciała, próbując poznać je na tyle, by nie dać po sobie poznać, że porusza się z większym trudem. W końcu odczuł, że już niezgorzej sobie z tym radzi, więc wybrał się w podróż do świątyni. W zasadzie niewielkie miał jeszcze doświadczenie z obcowaniem wśród boskiej obecności, dlatego nie dość że musiał się nieźle naszukać odpowiedniego pomnika, to jeszcze głowił się intensywnie nad tym, co i jak powinien powiedzieć. Czy w takiej sytuacji słowa w ogóle miały znaczenie? Nie potrafił stwierdzić. W końcu jednak stawił się przed Ołtarzem Pana Uzdrowień, zginając kark w ukłonie. Przez chwilę milczał, uśmiechając się lekko, aż w końcu zdobył się na wypowiedzenie kilku słów.
– Erycalu – wymówił boskie imię z szacunkiem, bo tego go nauczono – Chciałbym spytać, jaką zapłatę mam Ci przynieść za powrót do pełni sił – powiedział dość sztywno, starając się być przy tym możliwie jak najbardziej oficjalnym. Wątpił bowiem, by bóg pragnął usłyszeć jeden z jego żarcików. No chyba że by się zaśmiał? Hm... mimo wszystko wolał nie próbować!

//Kalectwo: +1st do akcji fizycznych, +1st do wytrzymałości

[Trzeci Szlak]

Przybył do Świątyni, przed ołtarz Erycala, a jego pysk wyrażał zdecydowanie... a przynajmniej ta połowa pyska, która mogła wyrażać cokolwiek. Umarł, ale jednocześnie żył. Jednocześnie nie był i był tak pewny siebie, jak nigdy dotąd. Bogowie zwrócili mu to, co miał najcenniejszego – co sam stracił przez naiwność, ale odzyskał dzięki mocy Aterala. Takich prezentów nie wypada rzucać w kąt.

Przystanął i skłonił się z szacunkiem, ale i determinacją. Wiedział, że będzie potrzebny stadu w swojej pełnej sprawności.
– Fitaj, Elycalu – powiedział, ale mimo ze seplenił – jego głos wcale nie brzmiał komicznie. Wręcz przeciwnie – niósł w swojej nucie coś w rodzaju niepowstrzymanej zawziętości. – Psybyłem, aby plosić ce o wylecenie s konsekfencsji dafnych plentuf. Chcę natal syć i chcę, apy w tym syciu móc fciąs safać s siepie wsystko. To sas moslife jest, kty jestem f pełnym stlofiu – wyjaśnił, przymknął ślepię i skłonił się z szacunkiem. – Pofiec mi, jaka jest sena stlofia.

// kalectwo: Częściowa utrata węchu i wzroku, paraliż lewej połowy pyska [+2 ST do wszystkich akcji], fabularnie: seplenienie

[Urna Cieni]

• Ostatni raz, gdy mogła skorzystać z tych śmiesznych usług.
  W sumie to i lepiej. Nie znosiła tego miejsca, tych bogów. Robiła to z braku alternatyw. Teraz, po tej ostatniej wizycie, nie będzie miała prawa prosić o więcej. Będzie musiała się dostosować.
  Bo wcale nie robiłam tego całe życie. Pieprzona moja mać.
  Stanęła przed ołtarzem, w środku nocy, gdy ruch w świątyni był najbardziej skąpy. Czarne ślepia odbijały światła rozświetlającego wnętrze ognia.
  – Jaka jest cena za ostatni pocałunek uzdrowienia? – zapytała z nutą kpiny, czekając.
  
  [+1 ST do akcji fizycznych (brak prawej stopy)]

[Narrator]

Wszyscy, którzy zjawili się celem uzyskania łaski uzdrowienia, odczuli nieprzyjemne, ale bezbolesne mrowienie w głowie. Cichy szept słyszalny tylko dla każdego z nich osobna, rozległ się w ich myślach, informując jakich kamieni szlachetnych musieli poszukać i dostarczyć, aby wrócić do pełni sił.

-

Obejmujący Obłoki: sześć korali
Syn Przygody: osiem cytrynów
Infamia Nieumarłych: sześć pereł

[Spijający Barwy]

Znów się tu pojawił. Wrócił pod Ołtarz naprawdę szybko, ciesząc się wsparciem stada. Szedł więc znaną już sobie drogą, niosąc w darze żądaną zapłatę. Korale brzdąkały cicho, obijając się o siebie, kiedy on postukiwał pazurami o posadzkę świątyni. Oba te dźwięki niosły się echem w świątyni, wyraźnie zdradzając jego obecność. Ups! Oby nie zachowywał się zbyt głośno, bo nie chciał zaburzać spokoju innych wiernych! Ani tym bardziej bogów, jeśli akurat jakiś faktycznie był w pobliżu i udzielał komuś odmieniającej życie odpowiedzi. Przytrzymał więc swoją torbę, próbując ją nieco uciszyć. W końcu jednak dotarł w upragnione miejsce, gdzie bez zbędnego czekania ułożył kamienie szlachetne. Zerkał na nie ciekawsko, spodziewając się że te znikną prędko, tak samo jak to robiły przy kwarcach. Uhm, ale należało się odezwać! W końcu tego wymagały zasady grzeczności.
– Proszę, Erycalu – powiedział, przerywając tym samym panującą tutaj ciszę. Potem przestąpił z łapy na łapę i odezwał się raz jeszcze, uznając że powinien wypowiedzieć jeszcze jedno słowo. Tak na zaś, żeby bóg wiedział, że był mu wdzięczny za pomoc! – I dziękuję – dodał, pochylając nieco łeb w wyrazie szacunku. Kolejne chwile spędził już w ciszy, spodziewając się jakichś kolejnych szumów.

// 6 korali za kalectwo: +1st do akcji fizycznych, +1st do wytrzymałości

[Powroty Słońca]

Słowa boga ją... zdziwiły. Z fascynacją, badawczym zaciekawieniem, uniosła spojrzenie nieco wyżej, skupiając je na powietrzu przed ołtarzem. Nie brała pod uwagę możliwości odmowy, choć teraz wydało jej się to tak oczywiste – tak proste do zaakceptowania.
– Masz rację – mruknęła, głos sciszony przez wzgląd na obecność Mglistej. – Czy ja też mogę spytać czemu? – kontynuowała po chwili, błądząc wzrokiem w przestrzeni, a głos zdradzał tylko jej zaciekawienie. Nie spodziewała się, że by którykolwiek bóg chciał się dzielić swoim rozumowaniem z takimi smokami jak ona, ale nie miała nic do stracenia. Chyba. Może boski szacunek. Pytanie, czy robiło to jakąkolwiek różnicę.

Uśmiechnęła się lekko, wstrzemięźliwie – część z niej chciała się głupio wyszczerzyć na ten wyraz podziwu, lecz druga zaprzeczyć, podważyć wagę tego osiągnięcia. Nie pozwoliła jednak sprzecznym emocjom zawrzeć w napiętym konflikcie perspektyw; w końcu wszystkie z nich wskazywały na coś prawdziwego. Arena nie miała w sobie konkretnej wartości; na pewno nie zależało jej na aprobacie boga wojny. Jednak dotarcie tak daleko... to nie był częsty wyczyn. Obiektywnie.
A jeśli Veir widziała w tym sukces, nie miała zamiaru odbierać tej przyjemności ani jej, ani sobie samej.
– Jak zdobędę odwagę – dodała zgodnie, trochę nieobecnie, kiwając łbem na słowa otuchy. Nie wiedziała jeszcze, czy jej na tym zależy. Czy faktycznie chciała konfrontować się ze śmiercią.

Wysłuchała jej opowieści ze współczującym grymasem. Walki z ludźmi kosztowały ich wszystkich wiele.
– Przynajmniej możemy dzielić się ze sobą swoimi porażkami – zaoferowała z nutą goryczy i humoru, jak gdyby świadoma, że ta uwaga niczego nie poprawiała – niczego nie zmieniała, nic nie znaczyła w szerszej perspektywie – ale oferowała iluzję ulgi mimo wszystko. Jakby ułatwiała wybaczenie sobie.

Podeszła bliżej Mglistej, gdy Erycal rozpoczął swoją pracę na jej ciele; jeśli zachwiała się tylko na łapach, podparła barkiem jej bark. Czekała cierpliwie, ze zmartwieniem obserwując towarzyszkę – nigdy nie była świadkiem leczenia kalectwa, toteż nie dostrzegła różnic, uznała, że być może właśnie tak ma to wyglądać. Mimo wszystko nie wyglądało to przyjemnie. I z pewnością nie było.
– W porządku? – spytała cicho, ostrożnie, gdy wydawało jej się, że Veir wraca powoli do siebie.

Erycal, Ołtarz Wyniesionych

[Erycal]

Obejmujący Obłoki wykazał się szacunkiem wobec boga, więc logicznie nie istniał powód aby pokarać go bólem. Zapewne jeszcze nie zdawał sobie sprawy, że przy ołtarzu od wielu księżyców była to norma, którą smoki zmuszone były zwyczajnie zaakceptować.
Łapy zgieły się pod samcem, gdy chłodna aura panująca w świątyni przylgnęła do niego ciasno, wślizgując między kępki futra, by ukąsić go w skórę, niczym długie, parzące igły. Nieprzyjemna sensacja była nagła, lecz nie pozwoliła na siebie zareagować nawet uderzenie serca później, gdyż kończyny samca zwiotczały samoistnie, podczas uderzenia niespodziewanej migreny.
Okropny ból, który przetoczył się przez jego ciało nie był jednak długi, a gdy opuścił smoka, zdał się zabrać z niego także intensywność samego wspomnienia – zupełnie jakby całe doświadczenie zamknięte było wyłącznie w jego głowie, jak senna mgiełka.
Jego ciało wróciło do sprawności, a zapłata zginęła niezauważenie.

***

Chmurka zimna zmaterializowała się przed pyskiem Powrotów Słońca, a następnie pokierowana łapą swego niewidzialnego twórcy, objęła jej łeb na parę uderzeń serca. Krótkie futro wewnątrz chmurnej bańki naelektryzowało się i napuszyło, a mięśnie pyska samicy przeszył łaskoczący, mało przyjemny prąd.
Przywódczyni nie otrzymała innej odpowiedzi. Kto wie czy bóg rzeczywiście żywił do niej urazę, czy może uznał że swoje uzasadnienie już otrzymała.

Obejmujący Obłoki
– 6x korali
– [+1st do akcji fizycznych, +1st do wytrzymałości]

pingping

Powroty Słońca

[Ołtarz Wyniesionych]

– Czy walka... jest dla ciebie czymś ważnym, jeżeli mogę zapytać? Dla każdego czarodzieja i wojownika zapewne zawsze tak jest, w jakimś stopniu. Jednak czy to coś naprawdę szczególnego. – Odpowiedziała Arel i tutaj kryła się zapewne odpowiedź na jej wątpliwości w kwestii tego, czy chce walczyć z demonem. Dla Veir takie pojedynki były czymś więcej niż tylko pokazaniem swoich umiejętności, pochwaleniem się czymś przed stadem, czy trenowaniem swoich umiejętności. Jednocześnie żyła dla walki i była dzięki niej tutaj. Inaczej nie ryzykowałaby śmiercią w starciu z jakimś tam demonem. Gdy stawała w starciu z przeciwnikami Viliara, czuła się jak w domu. Bardzo rzadkie uczucie w Wolnych Stadach, chciałaby doświadczać go więcej. Och, gdyby tylko mogła zabrać rodzinę, przyjaciół i wrócić do Essyanu. Niczego więcej by jej nie brakowało i szczęśliwie dożyłaby ostatnich swoich dni.
– Każda porażka to jakaś lekcja. Czasami wygrywając popełniasz wiele błędów, ale ich nie zauważasz, dopiero widzisz to tracąc przytomność i upadając na ziemię. Ale tak hm, możemy uczyć się od siebie wzajemnie. Teraz już wiesz, żeby na moim przykładzie szczególnie uważać na jeźdźców pegazów. – Uśmiechnęła się, można powiedzieć, że nawet delikatnie się zaśmiała. Co jakiś czas zerkała ku ołtarzykowi Erycala. Ciągle rzucały jej się na myśl dwie kwestie. O czym dokładnie rozmawiają? Słowa Boga Uzdrowień układały się jedynie w bełkot. Druga kwestia... ale biedna była ta kapliczka. Veir zrobiłaby lepszą w jedną noc, a mowa o wielkich bogach Wolnych Stad. Jakim cudem pozwolono doprowadzić to miejsce do takiego stanu? Nie, żeby jej to przeszkadzało. Jacy bogowie, taka świątynia, po prostu bolało z artystycznej perspektywy.

Gdy wróciła do siebie, dotknęła swojego brzucha, gdzie jeszcze niedawno dosyć mocno ją bolało i widać było jeszcze ciało w dość kiepskim stanie. Teraz w większości to zniknęło. Veir jedynie przymrużyła oczy i delikatnie syknęła, doświadczyła znacznie większego cierpienia fizycznego w życiu, to do niego się nie umywało. Te najgorsze rodzaje bólu pamiętała do dzisiaj, o tym zapewne zapomni już jutro.
– Tak, dziękuję. A ty miałaś więcej szczęścia? Na moment trochę mnie zamgliło. – Odniosła się do kwestii Erycala. Nie wiedziała, co dokładnie odpowiadał Arel, ale na pewno nie mógł gadać większych głupot niż Kammanor.

Powroty Słońca

[Trzeci Szlak]

Powrócił. Musiał dotrzymać obietnicy, a nawet dwóch obietnic. Obietnicy, iż pomoże pozostałym na misji nadanej przez Panią jeziora... i że zrobi to, będąc w pełni zdrowym. Na szczęście bogowie Wolnych byli w tej materii łaskawi. Być może Świst nie powróci do życia po kolejnej śmierci... ale to drugie życie, które miał, zamierzał wykorzystać w pełni.

– Psypylem snóf, Elycalu – powiedział, skłoniwszy się przed bogiem z szacunkiem. – Psynoslem sapłatę, apy plosić cę o otsyskanie stlofia i mofy. Apy natal syć i fsjelać innych w poelni stlofia – wyjaśnił, kładąc przed sobą osiem cytrynów. Po czym cierpliwie czekał, obserwując zdrowym okiem ołtarz w oczekiwaniu na boski cud.

// 8 x cytryn za kalectwo: Częściowa utrata węchu i wzroku, paraliż lewej połowy pyska [+2 ST do wszystkich akcji], fabularnie: seplenienie

[Rdzawogrzywy]

Zbierał dużo zapasów, które wreszcie może mu się przydadzą. Pod osłoną nocy, wojownik zjawił się pod ołtarzem Erena. Zwiesił pysk, odmówił modlitwę i zapytał o cenę. Czego? Zdrowia. Odzyskania skrzydła, choć brak lotu nie uwierał go tak bardzo jak kłopoty z równowagą czy kondycją.

// brak prawego skrzydła, bóle mięśni [brak lotu, +2ST do fizycznych, +1ST do wytrzymałości]

[Powroty Słońca]

Zawahała się.
– Na swój sposób – odparła ostrożnie, zaskoczona pytaniem – i zaskoczona swoją odpowiedzią. – Ale... możliwe, że nie aż tak. – przyznała z nutą czegoś w rodzaju samokrytycznego rozbawienia. Nieważne jak bardzo chciała się wykazać – nieważne komu, czemu – stawianie się po raz drugi przed swoim oprawcą było beznadziejnie...
Głupie. Na bogów, czemu to rozważała?
Nie zaprzeczała, że dla innych była w tym wartość i nie miała zamiaru im tego odbierać, lecz...
– Ciągle mam poczucie, że czegoś nie dokończyłam, ale chyba powinnam się skupić teraz na czymś innym – skonstatowała, dusząc w sobie obawę, że po tych słowach podziw Veir wyparuje.

– Zapamiętam na przyszłość – odparła z ciepłym uśmiechem na humor Mglistej, mając nadzieję, że faktycznie poczuła się z tym lepiej. Nie miała w tej chwili wiele więcej do zaoferowania.

Gdy po leczeniu Veir padło pytanie, Arel mrugnęła i zerknęła z powrotem na ołtarz; miała nadzieję nie dzielić się tym z nikim, w końcu nie spodziewała się towarzystwa.
– Emm... nie – ale nie w ten sposób. Będę musiała przyjść kiedy indziej – przyznała, wzruszając barkami z zakłopotaniem. – Chyba czas na nas, prawda? – zmieniła temat, przekrzywiając łeb ku wyjściu. Obie załatwiły swoje sprawy.

Ołtarz Wyniesionych
//potencjalne zt?